ଇସ୍ରାଏଲ-ଇରାନ ଯୁଦ୍ଧ: ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୀତି ଉପରେ ଗଭୀର ପ୍ରଭାବ

ଇସ୍ରାଏଲ ଓ ଇରାନ ମଧ୍ୟରେ ଚାଲିଥିବା ଯୁଦ୍ଧ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଅର୍ଥନୈତିକ ଅସ୍ଥିରତା ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି। ଏହା ଯୋଗୁଁ ଶେୟାର ବଜାରରେ ଉତ୍ଥାନ-ପତନ ଓ ଅଶୋଧିତ ତୈଳର ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଦେଖାଯାଉଛି। ଯଦି ଏହି ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ପରିସ୍ଥିତି ଶୀଘ୍ର ସାଧାରଣ ନ ହୁଏ, ତୈଳ ମୂଲ୍ୟ ଆକାଶଛୁଆଁ ହୋଇପାରେ, ଯାହା ଭାରତ ପରି ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ଗୁରୁତର ଅର୍ଥନୈତିକ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିବ।

ଭାରତ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ

ଭାରତ ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ତୃତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ଅଶୋଧିତ ତୈଳ ଆମଦାନୀକାରୀ। ଦେଶର ୮୫% ତୈଳ ଆବଶ୍ୟକତା ଆମଦାନୀ ମାଧ୍ୟମରେ ପୂରଣ ହୁଏ। ଇସ୍ରାଏଲ-ଇରାନ ଯୁଦ୍ଧ ଯୋଗୁଁ ଅଶୋଧିତ ତୈଳର ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଆମଦାନୀ ଖର୍ଚ୍ଚକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିପାରେ, ଯାହା ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ଓ ବାଣିଜ୍ୟ ଘାଟକୁ ବଢ଼ାଇବ। ଏହା ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ପାଇଁ ଜିନିଷପତ୍ରର ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଓ ଜୀବନଧାରଣ ଖର୍ଚ୍ଚ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇ ପାରେ

ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି: ତୈଳ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଆମଦାନୀ ଖର୍ଚ୍ଚ ବଢାଇବ, ଯାହା ଖାଦ୍ୟ ଓ ଅନ୍ୟ ଜିନିଷର ମୂଲ୍ୟକୁ ବଢ଼ାଇବ।
ଶେୟାର ବଜାର: ଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ହେବା ପରେ ଭାରତୀୟ ଶେୟାର ବଜାରରେ ଅସ୍ଥିରତା ଦେଖାଦେଇଛି। ଶୁକ୍ରବାର ସେନସେକ୍ସ ଓ ନିଫ୍ଟି ୦.୭% ହ୍ରାସ ପାଇଥିଲା। ରୁପି ୦.୬% ଦୁର୍ବଳ ହୋଇ ୮୬.୦୯ରେ ବନ୍ଦ ହୋଇଥିଲା। ତେବେ, ସୋମବାର ନିଫ୍ଟି ୦.୯୨% ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ୨୪,୯୪୬.୫୦ରେ ବନ୍ଦ ହୋଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଦୀର୍ଘସ୍ଥାୟୀ ଯୁଦ୍ଧ ଅଧିକ ଅସ୍ଥିରତା ଆଣିପାରେ।
ସୁନା ମୂଲ୍ୟ: ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଅନିଶ୍ଚିତତାରେ ବିନିଯୋଗକାରୀମାନେ ସୁନା ଭଳି ନିରାପଦ ସମ୍ପତ୍ତି ଆଡ଼କୁ ମୁଡ଼ୁଛନ୍ତି। ଜୁନ ୧୬ରେ ଏମସିଏକ୍ସ ସୁନା ଫ୍ୟୁଚର ୧୦ ଗ୍ରାମ ପ୍ରତି ୧,୦୧,୦୭୮ ଟଙ୍କାରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା। ବିଶ୍ୱ ବଜାରରେ ସୁନା ୩,୪୫୦ ଡଲାର ପ୍ରତି ଟ୍ରଏ ଆଉନ୍ସରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ଏହା ଅଳଙ୍କାର ଓ ବିନିଯୋଗ ଖର୍ଚ୍ଚକୁ ବଢ଼ାଇବ।

ଷ୍ଟ୍ରେଟ ଅଫ ହୋର୍ମୁଜର ଧମକ

ଇରାନ ଷ୍ଟ୍ରେଟ ଅଫ ହୋର୍ମୁଜ, ଯେଉଁଠାରେ ବିଶ୍ୱର ୨୦-୨୫% ତୈଳ ଓ ଗ୍ୟାସ ବାଣିଜ୍ୟ ହୁଏ, ତାକୁ ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ଧମକ ଦେଇଛି। ଏହା ହେଲେ:

ତୈଳ ଯୋଗାଣରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି ହେବ।
ଭାରତ ପରି ଦେଶରେ ତୈଳ ମୂଲ୍ୟ ଆହୁରି ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ।
ଜାହାଜ ପରିବହନ ଓ ବୀମା ଖର୍ଚ୍ଚ ବଢ଼ିବ, ଯାହା ଭାରତୀୟ ରପ୍ତାନୀକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବ।

ଭାରତର ବାଣିଜ୍ୟିକ ସମ୍ପର୍କ

ଭାରତର ଇସ୍ରାଏଲ ଓ ଇରାନ ସହ ବାଣିଜ୍ୟିକ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି:

୨୦୨୪-୨୫ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଭାରତ-ଇରାନ ବାଣିଜ୍ୟ: ୧.୨୪ ବିଲିୟନ ଡଲାର ରପ୍ତାନୀ ଓ ୪୪୧.୯ ମିଲିୟନ ଡଲାର ଆମଦାନୀ।
ଇସ୍ରାଏଲ ସହ: ୨.୧୫ ବିଲିୟନ ଡଲାର ରପ୍ତାନୀ ଓ ୧.୬୧ ବିଲିୟନ ଡଲାର ଆମଦାନୀ।
ଇରାନର ଚାବାହାର ବନ୍ଦର, ଯେଉଁଠାରେ ଭାରତ ୫୦୦ ମିଲିୟନ ଡଲାର ବିନିଯୋଗ କରିଛି, ମଧ୍ୟପ୍ରାଚ୍ୟ ଓ ମଧ୍ୟ ଏସିଆ ସହ ବାଣିଜ୍ୟ ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ଯୁଦ୍ଧ ଯୋଗୁଁ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇପାରେ।

କୂଟନୈତିକ ସ୍ତରରେ ଭାରତ ଉଭୟ ଦେଶ ସହ ସମ୍ପର୍କ ବଜାୟ ରଖିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି, କିନ୍ତୁ ଏହା ଏକ ଜଟିଳ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ।

ଶିଳ୍ପ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ

ଦୀର୍ଘସ୍ଥାୟୀ ଯୁଦ୍ଧ ଓ ମଧ୍ୟପ୍ରାଚ୍ୟର ଅନ୍ୟ ଦେଶ ସାମିଲ ହେଲେ:

ତୈଳ ଆମଦାନୀ ଖର୍ଚ୍ଚ ବୃଦ୍ଧି ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତିକୁ ବଢ଼ାଇବ, ଯାହା ଖାଦ୍ୟ ଓ ଆବଶ୍ୟକ ଜିନିଷର ମୂଲ୍ୟକୁ ବଢ଼ାଇବ।
ବିମାନ ଚାଳନା, ରାସାୟନିକ, ପେଣ୍ଟ, ଟାୟାର, ସିମେଣ୍ଟ, ଓ ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ସ ଭଳି ଶିଳ୍ପ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ ଆଧାରିତ ଉତ୍ପାଦ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ, ତେଣୁ ଏଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରଭାବିତ ହେବ।

ସମ୍ଭାବ୍ୟ ସମାଧାନ ଓ ଲାଭ

ବିକଳ୍ପ ଉତ୍ସ: ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମତରେ, ଭାରତ ରୁଷିଆ, ସାଉଦି ଆରବ, ବା ଆମେରିକା ଭଳି ବିକଳ୍ପ ଉତ୍ସରୁ ତୈଳ ଆମଦାନୀ କରି କ୍ଷତି କୁ ହ୍ରାସ କରିପାରେ।
ମୁଦ୍ରା ଭଣ୍ଡାର: ଭାରତର ୫.୧୭ ବିଲିୟନ ଡଲାର ମୁଦ୍ରା ଭଣ୍ଡାର ସଙ୍କଟ ସମୟରେ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ସ୍ଥିରତା ଦେଇପାରେ, କିନ୍ତୁ ଏହା ସ୍ୱଳ୍ପକାଳୀନ।
ସରକାରୀ ପଦକ୍ଷେପ: ଭାରତୀୟ ସରକାର ସଙ୍କଟର ନିରୀକ୍ଷଣ କରୁଛନ୍ତି। ବାଣିଜ୍ୟ ବିଭାଗ ଜାହାଜ କମ୍ପାନୀ ଓ କଣ୍ଟେନର ସଙ୍ଗଠନ ସହ ଆଲୋଚନା କରୁଛି। ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ ଇଣ୍ଡିଆ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ସୁଧ ହାର ହ୍ରାସକୁ ବିଳମ୍ବ କରିପାରେ। ସରକାର ଇନ୍ଧନ ଉପରେ ଏକସାଇଜ ଡ୍ୟୁଟି ହ୍ରାସ ବିଚାର କରିପାରନ୍ତି।

କାହିଁକି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ?

ଜୀବନଧାରଣ ଖର୍ଚ୍ଚ: ତୈଳ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଜୀବନଧାରଣକୁ ମହଙ୍ଗା କରିବ।
ଶିଳ୍ପ ଓ ରପ୍ତାନୀ: ପେଟ୍ରୋଲିୟମ ଆଧାରିତ ଶିଳ୍ପ ଓ ରପ୍ତାନୀ ପ୍ରଭାବିତ ହେବ, ଯାହା ଅର୍ଥନୀତିକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇବ।
ବିନିଯୋଗ: ଶେୟାର ବଜାର ଅସ୍ଥିରତା ଓ ସୁନା ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ବିନିଯୋଗକାରୀଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଛି।
କୂଟନୈତିକ ସମ୍ପର୍କ: ଇସ୍ରାଏଲ ଓ ଇରାନ ସହ ସମ୍ପର୍କ ସନ୍ତୁଳନ ରଖିବା ଏକ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ।

ଉପସଂହାର

ଇସ୍ରାଏଲ-ଇରାନ ଯୁଦ୍ଧ ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୀତି ଉପରେ ଗଭୀର ପ୍ରଭାବ ପକାଉଛି। ଅଶୋଧିତ ତୈଳ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି, ଶେୟାର ବଜାର ଅସ୍ଥିରତା, ରୁପି ଦୁର୍ବଳତା, ଓ ସୁନା ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଜନସାଧାରଣ ଓ ଶିଳ୍ପକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଛି। ଷ୍ଟ୍ରେଟ ଅଫ ହୋର୍ମୁଜ ବନ୍ଦ ହେଲେ ତୈଳ ଯୋଗାଣ ସଙ୍କଟ ଆହୁରି ଗମ୍ଭୀର ହେବ। ଭାରତ ବିକଳ୍ପ ତୈଳ ଉତ୍ସ, ମୁଦ୍ରା ଭଣ୍ଡାର, ଓ ସରକାରୀ ପଦକ୍ଷେପ ଦ୍ୱାରା କ୍ଷତି ହ୍ରାସ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି। କିନ୍ତୁ ଦୀର୍ଘସ୍ଥାୟୀ ଯୁଦ୍ଧ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଅଧିକ ବିପଦରେ ପକାଇବ। କୂଟନୈତିକ ଓ କୌଶଳତା ଏହି ସଙ୍କଟର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ।