ଅଗ୍ନି ଉତ୍ସବ: ଓଡିଶାର ଏକ ପ୍ରାଚୀନ ପର୍ବ
ଓଡ଼ିଶାରେ ପାଳିତ ହେଉଥିବା ଅଗ୍ନି ଉତ୍ସବ (ଯାହାକି ଅଗିରା ପୂର୍ଣ୍ଣିମା କିମ୍ବା ଅଗିଜଳା ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଭାବେ ମଧ୍ୟ ପରିଚିତ) ଏକ ପ୍ରାଚୀନ ପର୍ବ ଯାହା ଶୀତ ଋତୁଙ୍କୁ ବିଦାୟ ଦେଇ ନୂତନ ବସନ୍ତ ଋତୁଙ୍କୁ ସ୍ୱାଗତ କରିବା ପାଇଁ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଏହି ପର୍ବ ଓଡ଼ିଶାର କୃଷକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ, କାରଣ ଏହା ମୃଷ୍ଟି, ଫସଲ ଏବଂ ପ୍ରାକୃତିକ ପରିସ୍ଥିତିଗୁଡ଼ିକ ସମ୍ପର୍କରେ ଅନୁମାନ କରିବାର ଏକ ଉପାୟ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ।
ପ୍ରସ୍ତୁତି ଏବଂ ରିତି-ନୀତି –
ଏହି ଉତ୍ସବ ପାଇଁ ଏକ ସପ୍ତାହ ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ। ପୁରୁଷମାନେ ଜଙ୍ଗଲରୁ ଜାଳ ଏବଂ କାଠ ଆଣିଥାନ୍ତି, ଘରେ ମହିଳାମାନେ ପରିସ୍କାର କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି । ଉତ୍ସବ ଦିନ, ଏହି ଜମା ହୋଇଥିବା ଜାଳ ଏବଂ କାଠକୁ ଏକ ସ୍ଥାନରେ ରଖି ରାତିରେ ଜଳା ଯାଇଥାଏ । ଏହି ଅଗ୍ନିକୁ ପବିତ୍ର ମନାଯାଏ ଏବଂ ଏହା ମାନବ ଜୀବନରେ ପବିତ୍ରତା ଏବଂ ଶୁଦ୍ଧତା ନେଇ ଆସେ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି।
ଏହି ଅଗ୍ନିରେ ଆଳୁ, ବାଇଗଣ ଇତ୍ୟାଦି ସବୁଜ ଉପକରଣ ପୋଡାଯାଏ ଏବଂ ଏହା ଖାଇଲେ ଚର୍ମରୋଗ ଭଳି ସମସ୍ୟା ଦୂର ହୋଇଥାଏ ବୋଲି ଧରାଯାଏ। ଏହାସହ ଜଳା ଯାଇଥିବା ପାଉଁଶରେ ମଣିଷମାନେ ଘର ଏବଂ କୃଷିକ୍ଷେତ୍ରକୁ ଛିଞ୍ଚୀ ନେଇଥାନ୍ତି, ଯାହା ଭବିଷ୍ୟତରେ ଅପମୃତ୍ୟୁ ଏବଂ ଅଗ୍ନି ଜନିତ ଦୁର୍ଘଟଣାରୁ ରକ୍ଷା କରେ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ।
ଅଗ୍ନି ଉତ୍ସବ କୃଷି ଏବଂ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଗୁରୁତ୍ତ୍ଵ
ଏହି ଉତ୍ସବ ମାଧ୍ୟମରେ କୃଷକମାନେ ତାଙ୍କର ଚାଷ ଓ ଫସଲ ବିଷୟରେ ଭବିଷ୍ୟତବାଣୀ ଅନୁମାନ ଲଗାଇଥାନ୍ତି । ଜଳା ଅଗ୍ନି ଯଦି ପୂର୍ବ ଦିଗକୁ ଟଲେ , ତେବେ ମହାନଦୀର ଜଳସ୍ତର ବୃଦ୍ଧି ହେବ ବୋଲି ଭବିଷ୍ୟତବାଣୀ କରାଯାଏ। ଯଦି ଅଗ୍ନି ପଶ୍ଚିମ ଦିଗକୁ ଟଲେ , ତେବେ ବହୁତ ବର୍ଷା ହେବ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ । ଉତ୍ତରପୂର୍ବ ଦିଗରେ ଯଦି ଅଗ୍ନି ଟଲେ , ତେବେ ଫସଲ ଭଲ ହେବ ବୋଲି କୃଷକମାନେ ଆଶା କରନ୍ତି।
ସାଂସ୍କୃତିକ ଏବଂ ଧାର୍ମିକ ପରିପ୍ରେକ୍ଷ୍ୟ
ଏହି ଉତ୍ସବ କେବଳ କୃଷି ଉପଯୋଗୀ ନୁହେଁ, ଏହା ମଣିଷମାନଙ୍କର ଆତ୍ମୀୟତା ଏବଂ ସାମାଜିକ ସମ୍ପର୍କକୁ ମଧ୍ୟ ମଜବୁତ କରେ। ଅଗ୍ନି ଦେବଙ୍କ ପୂଜା ଏବଂ ଏହି ଉତ୍ସବ ମାନବ ଜୀବନର ଶୁଦ୍ଧତା ଏବଂ ଭଲପାଇବା ନେଇ ଆସେ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି। ଏହି ଅବସରରେ ଲୋକମାନେ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ସମୂହ ଉତ୍ସବ ପାଳନ କରନ୍ତି, ଯାହା ସାମାଜିକ ଏକତା ଓ ଗାଁ ସମାଜର ଏକତାକୁ ମଜବୁତ କରେ।
ଅଗ୍ନି ଉତ୍ସବ ଓଡ଼ିଶାର ସମୃଦ୍ଧ ସାଂସ୍କୃତିକ ଏବଂ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଐତିହ୍ୟର ଏକ ଅଂଶ । ଏହା ଏକ ପ୍ରାଚୀନ ଉତ୍ସବ ଯାହା ଆଜିବି ଲୋକମାନଙ୍କ ମନରେ ଏକ ଭାବନା ଓ ଆନନ୍ଦ ନେଇ ଆସେ । ଏହି ପର୍ବ ମାଧ୍ୟମରେ ଲୋକମାନେ ନୂତନ ଶୁଭ ଆରମ୍ଭ ଏବଂ ଏକ ମିଳିତ ଜୀବନର ସନ୍ଦେଶ ଦିଅନ୍ତି।odiadarpan
