ପରିଚୟ
ଆଜିର ଦିନରେ “ସୁସ୍ଥିର ଜୀବନଶୈଳୀ” (Sustainable Living) ବାକ୍ୟଟି ବହୁତ ସୁନାଯାଉଛି। କିନ୍ତୁ ଏହା କେବଳ ଏକ ଆଧୁନିକ ଧାରଣା କି? ନାହିଁ। ଆମ ପାରମ୍ପରିକ ଜୀବନଶୈଳୀ, ଗାଁ ଗହଳି ଅଭ୍ୟାସ ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦକୁ ସମ୍ମାନ କରି ବ୍ୟବହାର କରିବାର ପ୍ରଚଳିତ ରୀତି—ସବୁଟିକି ମିଶିଥିଲା ସସ୍ଥିରତାରେ। କିନ୍ତୁ ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ଅତ୍ୟଧିକ ଶିଳ୍ପୀକରଣ, ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ବ୍ୟବହାର, ପ୍ରଦୂଷଣ ଓ ଅନିୟନ୍ତ୍ରିତ ଉପଭୋଗ ପରିବେଶକୁ ଅସୁସ୍ଥ କରିଦେଇଛି। ଏହି ପରିସ୍ଥିତିରେ ସୁସ୍ଥିର ଜୀବନଶୈଳୀକୁ ଅଙ୍ଗୀକାର କରିବା ପୃଥିବୀକୁ ବଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ।
ସୁସ୍ଥିର ଜୀବନଶୈଳୀର ଅର୍ଥ
ସୁସ୍ଥିର ଜୀବନଶୈଳୀ ହେଉଛି ଏକ ସଚେତନ ଜୀବନ ପଦ୍ଧତି, ଯେଉଁଥିରେ:
* ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ସଠିକ୍ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ।
* ଅପଚୟ କମାଯାଏ।
* ପୁନଃଚକ୍ରିତ ଓ ପୁନଃବ୍ୟବହାରରେ ଜୋର ଦିଆଯାଏ।
* ପରିବେଶ-ବନ୍ଧବ ଉତ୍ପାଦ, ଯାନବାହନ, ଓ ଜଳ-ଶକ୍ତି ସଞ୍ଚୟ ପ୍ରଣାଳୀକୁ ଅଗ୍ରଗଣ୍ୟ କରାଯାଏ।
ସହଜ ଭାଷାରେ, ଆମେ ଯେପରିକି ପୃଥିବୀକୁ ଅଧିକ କ୍ଷତି କରିନଥାଇ, ଏବେର ପ୍ରୟୋଜନ ପୂରଣ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହେଉ—ସେଇଠାରେ ସୁସ୍ଥିର ଜୀବନଶୈଳୀର ଅର୍ଥ।
ସସ୍ଥିର ଜୀବନଶୈଳୀ କାହିଁକି ଦରକାର?
1. ପରିବେଶର ସୁରକ୍ଷା:– ବୃକ୍ଷ କାଟ, ପ୍ରଦୂଷଣ, ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ଭସାଡ଼ା, ଏହାମାନେ ପୃଥିବୀର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକୁ ନଷ୍ଟ କରୁଛି। ସସ୍ଥିର ଜୀବନଶୈଳୀ ଏହି କ୍ଷତିକୁ କମାଏ।
2. ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଲାଭ:– ପ୍ରାକୃତିକ ଓ ସଜିବିକା ଖାଦ୍ୟ, ପବିତ୍ର ପାଣି ଓ ବାତାସ—ସବୁଟିକି ମାନବ ଶରୀର ପାଇଁ ଶୁଭ।
3. ଆର୍ଥିକ ସଞ୍ଚୟ:– LED ବାତି, ସୌର ପ୍ୟାନେଲ୍, ବର୍ଷାଜଳ ସଞ୍ଚୟ—ଏହାମାନେ ଦୀର୍ଘକାଳରେ ଖର୍ଚ୍ଚ ବଞ୍ଚାଇଦିଏ।
4. ସାମାଜିକ ସମତା :– ସସ୍ଥିର ଭୋଗବାଣ୍ଟା ଓ ‘ଫେୟାର୍-ଟ୍ରେଡ୍’ ପ୍ରଥା ସମାଜରେ ସମତା ଓ ନ୍ୟାୟକୁ ପ୍ରଚାର କରେ।
ସୁସ୍ଥିର ଜୀବନଶୈଳୀର ପ୍ରାୟୋଗିକ ପଦକ୍ଷେପ
୧. Reduce – Reuse – Recycle
* ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ବୋତଲ୍, ପଲିଥିନ୍ ପ୍ରୟୋଗ କମାନ୍ତୁ।
* ପୁରୁଣା କପଡ଼ାକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ବ୍ୟାଗ୍, ପୋଛା, କିମ୍ବା ହସ୍ତଶିଳ୍ପ ତିଆରି କରନ୍ତୁ।
* ପାତ୍ର, କାଗଜ, ଧାତୁ, କାଚକୁ ପୁନଃଚକ୍ରିତ କରନ୍ତୁ।
୨. ସୁସ୍ଥିର ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରଥା
* ସ୍ଥାନୀୟ କୃଷକଙ୍କ ପାଖରୁ ସଜିବିକା ଖାଦ୍ୟ କିଣନ୍ତୁ।
* ବହୁତ ପ୍ରୋସେସ୍ଡ୍ ଖାଦ୍ୟ ଓ ‘ଜଙ୍କ୍ ଫୁଡ୍’ରୁ ପରିହାର କରନ୍ତୁ।
* ମାଂସ ଓ ଦୁଗ୍ଧପଦାର୍ଥର ଅତ୍ୟଧିକ ଭୋଗ କମାଇ, ସବୁଜି ସବ୍ଜୀ ଓ ଅନାଜରେ ଆଧାରିତ ଆହାରକୁ ବଢାନ୍ତୁ।
୩. ଶକ୍ତି ଓ ପାଣିର ସଞ୍ଚୟ
* LED ବାତି, ସ୍ମାର୍ଟ ଏନର୍ଜି ସିଷ୍ଟମ୍ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ।
* ବର୍ଷାଜଳ ସଞ୍ଚୟ ପ୍ରଣାଳୀ (Rainwater Harvesting) ତିଆରି କରନ୍ତୁ।
* ପ୍ରୟୋଜନ ନଥିଲେ ପଖା, ବାତି, AC ବନ୍ଦ କରନ୍ତୁ।
୪. ପରିବେଶ–ବନ୍ଧବ ଯାତାୟାତ
* ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ସମୟରେ ମାତ୍ର ନିଜସ୍ୱ ଯାନ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ।
* ପାଇଁ ହାଟିବା କିମ୍ବା ସାଇକେଲ୍ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ।
* ସାର୍ବଜନୀନ ଯାନ ଓ କାରପୁଲ୍ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ।
* ବିଦ୍ୟୁତ୍ କିମ୍ବା ହାଇବ୍ରିଡ୍ ଯାନ ବିଚାର କରନ୍ତୁ।
୫. ସବୁଜ ଘର
* ପ୍ରାକୃତିକ ବାତାସ ଓ ଆଲୋକ ପ୍ରବେଶ କରିପାରିବା ଭଳି ଡିଜାଇନ୍ କରନ୍ତୁ।
* ବାଲକନି ଓ ଛାତରେ ଗଛ ଲଗାନ୍ତୁ।
* ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ବଦଳରେ କାଠ, ବାମ୍ବୁ, ମାଟିର ସାମଗ୍ରୀ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ।
ପ୍ରଯୁକ୍ତି ଓ ସୁସ୍ଥିର ଜୀବନଶୈଳୀ
* ସ୍ମାର୍ଟ ହୋମ୍ ଡିଭାଇସ୍ :– ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବ୍ୟୟ ଅଟୋମେଟିକ୍ ଭାବେ କମାଏ।
* ନବୀନୀକୃତ ଶକ୍ତି :– ସୌର ପ୍ୟାନେଲ୍, ପବନ ଚକ୍ର।
* ଇକୋ-ଆପ୍:– କାର୍ବନ ଫୁଟପ୍ରିଣ୍ଟ ହିସାବ କରି ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥାଏ।
କିପରି ଆରମ୍ଭ କରିବେ?
ସସ୍ଥିରତାକୁ ଏକଦିନରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅନୁସରଣ କରିବା ଅସମ୍ଭବ। କିନ୍ତୁ ଛୋଟ ଛୋଟ ପଦକ୍ଷେପ ବଡ଼ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିପାରେ—
* ପୁନଃବ୍ୟବହାର ଯୋଗ୍ୟ ବୋତଲ୍, ବ୍ୟାଗ୍, ଷ୍ଟ୍ର’ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ।
* ଦିନକୁ ଅତିକମେ ଗୋଟିଏ ଗଛ ଲଗାନ୍ତୁ।
* ସ୍ଥାନୀୟ କାରିଗରଙ୍କ ହାତକଳା ବସ୍ତୁକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ କରନ୍ତୁ।
* “Zero Waste Lifestyle” ପ୍ରତି ପଦକ୍ଷେପ ନିଅନ୍ତୁ।
ସମାପ୍ତି
ସସ୍ଥିର ଜୀବନଶୈଳୀ ହେଉଛି ଆମ ପରିବେଶକୁ ବଞ୍ଚାଇବାର, ନିଜର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକୁ ସୁଧାରିବାର, ଓ ଆଗାମୀ ପିଢ଼ୀକୁ ଏକ ସୁସ୍ଥ ପୃଥିବୀ ଦେଇଯିବାର ପଥ। ଆଜିର ଆମର ଛୋଟ ପ୍ରୟାସ—ଜଣେକୁ ପୁନଃବ୍ୟବହାର ବ୍ୟାଗ୍ ବ୍ୟବହାର କରିବା, LED ବାତି ପ୍ରୟୋଗ କରିବା, କିମ୍ବା ଗଛ ଲଗାଇବା—ଆଗାମୀରେ ବିଶାଳ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିପାରିବ। ଆମେ ସଚେତନ ହେବା, ପ୍ରକୃତିକୁ ମନେ ପଡ଼ିବା—ଏହିଠାରେ ସତ୍ୟ ସସ୍ଥିର ଜୀବନଶୈଳୀ।
About the Author
