ରାବଣର ମୃତ୍ୟୁ ଓ ଦାହ ସଂସ୍କାର: ଏକ ରହସ୍ୟମୟ ଇତିହାସ

ରାବଣର ମୃତ୍ୟୁ ଓ ଦାହ ସଂସ୍କାର

ଲଙ୍କାଧିପତି, ରାକ୍ଷସରାଜ ତଥା ଦଶାନନ ନାମରେ ପରିଚିତ ରାବଣ ଜଣେ ପ୍ରଖ୍ୟାତ ପଣ୍ଡିତ ଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ଅହଙ୍କାର ତାଙ୍କୁ ବିନାଶ ଆଡ଼କୁ ଟାଣି ନେଇଥିଲା। ଆଶ୍ୱିନ ମାସର ଦଶମୀ ତିଥିରେ ଶ୍ରୀରାମଙ୍କ ହାତରେ ରାବଣର ବଧ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ତାଙ୍କ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ଦାହ (ରାବଣପୋଡ଼ି) କରାଯାଇଥାଏ। କିନ୍ତୁ ରାବଣର ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ତାଙ୍କ ଦାହ ସଂସ୍କାର କିଏ କରିଥିଲେ? ଏହା ନେଇ ଅନେକ ରୋଚକ କାହାଣୀ ରହିଛି।

ବିଭୀଷଣ କାହିଁକି ରାବଣକୁ ଦାହ କରିବାକୁ ମନା କରିଥିଲେ?

ରାବଣର ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଶ୍ରୀରାମ ବିଭୀଷଣଙ୍କୁ ଭାଇର ଶବଦାହ କରିବାକୁ କହିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ବିଭୀଷଣ ଏଥିପାଇଁ ମନା କରିଦେଇଥିଲେ, କାରଣ ରାବଣ ଜଣେ ପାପୀ ଥିଲେ। ଶ୍ରୀରାମ ତାଙ୍କୁ ବୁଝାଇଥିଲେ ଯେ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ସମସ୍ତ ପାପ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ, ତେଣୁ ଦାହ ସଂସ୍କାରରେ କୌଣସି ଅସୁବିଧା ନାହିଁ। ଏହି କଥା ଶୁଣି ବିଭୀଷଣ ରାବଣର ଶେଷକ୍ରିୟା ସମ୍ପନ୍ନ କରିଥିଲେ।

ରାବଣର ଅସ୍ଥି ସଂରକ୍ଷଣ: ନାଗ ବଂଶର ଭୂମିକା

କିନ୍ତୁ କେତେକ ପୁରାଣ ଅନୁସାରେ, ରାବଣର ଶବକୁ ଦାହ କରାଯାଇ ନଥିଲା। ନାଗ ବଂଶର ଲୋକେ ତାଙ୍କ ଶରୀରକୁ ଏକ ଗୁପ୍ତ ସ୍ଥାନରେ ସଂରକ୍ଷଣ କରିଥିଲେ। ବର୍ତ୍ତମାନ ମଧ୍ୟ ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର ରାଗଲା ଜଙ୍ଗଲରେ ଏକ ଗୁମ୍ଫାରେ ରାବଣର ୧୮ ଫୁଟ ଲମ୍ବା କଫିନ ରହିଛି ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ। ଏହି ସ୍ଥାନରେ ତାଙ୍କର ଅସ୍ଥି ଓ ଧନସମ୍ପତ୍ତି ସୁରକ୍ଷିତ ଅଛି ବୋଲି କୁହାଯାଏ।

ରାବଣ ମୃତ୍ୟୁ ସମୟରେ ତିନିଥର ରାମ ନାମ କାହିଁକି ନେଇଥିଲେ?

ରାବଣ ଜୀବନସାରା ଶ୍ରୀରାମଙ୍କୁ ଅଭିଶାପ ଦେଉଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ମୃତ୍ୟୁ ସମୟରେ ତିନିଥର ରାମ ନାମ ଉଚ୍ଚାରଣ କରିଥିଲେ। ଏହାର କାରଣ ହେଉଛି ରାବଣ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ ଶ୍ରୀରାମ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ଅବତାର। ମୃତ୍ୟୁ ସମୟରେ ରାମ ନାମ ସ୍ମରଣ କରି ସେ ନିଜ ପାପରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇଥିଲେ। ଶାସ୍ତ୍ର ଅନୁସାରେ, ରାମ ନାମ ଉଚ୍ଚାରଣ କରିବା ମାତ୍ରେ ଆତ୍ମାକୁ ମୋକ୍ଷ ମିଳେ, ଯାହାକି ରାବଣ ମଧ୍ୟ ପାଇଥିଲେ।

ସଂକ୍ଷିପ୍ତରେ

• ରାବଣ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ବିଭୀଷଣ ପ୍ରଥମେ ଦାହ କରିବାକୁ ମନା କରିଥିଲେ।
• ଶ୍ରୀରାମଙ୍କ ଉପଦେଶ ପରେ ରାବଣର ଦାହ ସଂସ୍କାର ହୋଇଥିଲା।
• କିନ୍ତୁ କେତେକ ମତରେ ନାଗ ବଂଶ ତାଙ୍କ ଶରୀରକୁ ସଂରକ୍ଷିତ କରିଥିଲେ।

ଆହୁରି ପଢନ୍ତୁ – ଭିଟାମିନ୍ ବି-୧୨ ଅଭାବ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ଖାଆନ୍ତୁ ଏହି ୩ ପ୍ରକାର ଡ୍ରାଇ ଫ୍ରୁଟ୍