ପରିଚୟ
ପ୍ରକୃତିରେ ଏମିତି କିଛି ପକ୍ଷୀ ଅଛନ୍ତି, ଯେମାନଙ୍କୁ ଦେଖିଲେ ମାନବ ମନକୁ ଶାନ୍ତି ମିଳେ।ସେମାନଙ୍କର ଶରୀରର ରଙ୍ଗ, ଚାଲି-ଚଳନ, ଓ ଦଳୀୟ ଆଚରଣ ପ୍ରକୃତିକୁ ଅଧିକ ସୁନ୍ଦର କରେ। ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ “ଫ୍ଲାମିଙ୍ଗୋ (Flamingo)” ଗୋଲାପୀ ରଙ୍ଗର ଏକ ସୁନ୍ଦର, ଦୁର୍ଲଭ ଓ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆକର୍ଷକ ପକ୍ଷୀ। ପିଙ୍କ୍ ରଙ୍ଗର ପକ୍ଷୀ ଦଳୀୟ ଭାବରେ ଜଳାଶୟରେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ହେଲେ, ସେମାନେ ପ୍ରକୃତିର ରୂପକୁ ଆଉ ଅଧିକ ମନୋହର କରିଦେଇଥାଏ।
ଶାରୀରିକ ବିଶେଷତା
ଫ୍ଲାମିଙ୍ଗୋଙ୍କୁ ସହଜରେ ଜାଣିବାର କିଛି ବିଶେଷତା ହେଲା–
1. ଶରୀରର ରଙ୍ଗ – ସେମାନଙ୍କର ଶରୀରରେ ଥିବା “କ୍ୟାରୋଟିନଏଡ ପିଗମେଣ୍ଟ” ଯୋଗୁଁ ପିଙ୍କ୍ କିମ୍ବା ଲାଲ-ଗୋଲାପୀ ରଙ୍ଗରେ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି।
2. ଲମ୍ବା ପାଦ – ସେମାନଙ୍କର ଲମ୍ବା ପାଦ ପାଣିରେ ସହଜରେ ଚଳିବାରେ ସହାୟକ।
3. ବାକା ଥଣ୍ଟ – ସେମାନଙ୍କର ଥଣ୍ଟ ର ଆକାର ବିଶେଷ, ଯାହା ପାଣିରୁ ଖାଦ୍ୟ ଛାଣିବା ପାଇଁ ଉପଯୋଗୀ।
4. ଆକାର – ଏକ ପ୍ରାପ୍ତବୟସ୍କ ଫ୍ଲାମିଙ୍ଗୋ 3.3 ରୁ 4.6 ଫୁଟ୍ ଲମ୍ବା ହୋଇପାରେ।
5. ଆୟୁ – ସ୍ୱାଭାବିକ ପରିବେଶରେ ସେମାନଙ୍କ ଆୟୁ ପ୍ରାୟ 20–30 ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ।
ବାସସ୍ଥାନ
ଫ୍ଲାମିଙ୍ଗୋମାନେ ‘ଲବଣୀୟ ହ୍ରଦ, ଲଗୁନ, ଡେଲ୍ଟା, ଏସ୍ଚୁଅରୀ’ (estuaries) ଭଳି ଅଞ୍ଚଳରେ ବାସ କରନ୍ତି।
* ଭାରତରେ, ‘ଗୁଜରାଟର କଚ୍ଛର ରଣ (Rann of Kutch)’ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରଜନନ ସ୍ଥଳ।
* ‘ଚିଲିକା ହ୍ରଦ, ଓଡ଼ିଶା’ ମଧ୍ୟରେ ଫ୍ଲାମିଙ୍ଗୋମାନେ ପ୍ରତିବର୍ଷୀୟ ଅତିଥି ଭାବରେ ଆସନ୍ତି, ଯାହା ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ପାଇଁ ବିଶେଷ ଆକର୍ଷଣ।
ଖାଦ୍ୟ
ସେମାନଙ୍କ ଖାଦ୍ୟରେ ଅନେକ ପ୍ରକାର ଉପାଦାନ ଥାଏ–
* ଆଲଗି (ଶାୱଳ)
* ଛୋଟ ଚିଙ୍ଗୁଡ଼ି
* ପିଲାଙ୍କଟାନ
* ଛୋଟ ପୋକ
ଏହି ଖାଦ୍ୟରେ ଥିବା ‘କ୍ୟାରୋଟିନଏଡ଼’ pigment, ସେମାନଙ୍କୁ ସ୍ୱାଭାବିକ ଗୋଲାପୀ ରଙ୍ଗ ଦେଇଥାଏ।
ଦଳୀୟ ଜୀବନ
ଫ୍ଲାମିଙ୍ଗୋମାନେ ସମାଜପ୍ରିୟ। ସେମାନଙ୍କୁ ଆମେ ହଜାର-ହଜାର ଦଳରେ ପାଣିର କୂଳେ କିମ୍ବା ହ୍ରଦରେ ଦେଖିପାରିବା।
* ସେମାନଙ୍କର ଏକାସାଥି ଉଡାଣ ଓ ଚଳନ ଦେଖିଲେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୁନ୍ଦର ଲାଗେ।
* ଦଳୀୟ ଭାବରେ ବାସ କରିବା, ସେମାନଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେଇଥାଏ।
ପ୍ରଜନନ ପ୍ରକ୍ରିୟା
1. ସେମାନେ ‘ମାଟିର ଗୁମୁଡିଆ ବସା’ ତିଆରି କରନ୍ତ|
2. ପ୍ରାୟତଃ ‘ମାତ୍ର ଏକ ଡିମ୍ବ’ ପକାନ୍ତି।
3. ଛୋଟ ପିଲାଙ୍କୁ ‘crop milk’ ପାନ କରାଇଥାନ୍ତି।
4. ଆରମ୍ଭରେ ଶିଶୁ ଫ୍ଲାମିଙ୍ଗୋ ସ୍ଵେତ ରଙ୍ଗରେ ଥାଏ, କିଛି ମାସ ପରେ ଗୋଲାପୀ ରଙ୍ଗରେ ପରିଣତ ହୁଏ।
ସାମାଜିକ ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ମାନ୍ୟତା
* ସୁନ୍ଦରତାର ପ୍ରତୀକ – ଫ୍ଲାମିଙ୍ଗୋକୁ ଦେଖିଲେ ସୁନ୍ଦରତା ଓ ସମନ୍ୱୟର ଅନୁଭୂତି ହୁଏ।
* ପରିବେଶୀୟ ମହତ୍ତ୍ୱ – ସେମାନଙ୍କର ଉପସ୍ଥିତି, ଜଳାଶୟର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଭଲ ଥିବାର ସଙ୍କେତ।
* ପର୍ଯ୍ୟଟନର ଆକର୍ଷଣ – ଚିଲିକା ହ୍ରଦ କିମ୍ବା କଚ୍ଛର ରଣରେ ସେମାନଙ୍କୁ ଦେଖିବାକୁ, ପର୍ଯ୍ୟଟକ ଓ ପକ୍ଷୀପ୍ରେମୀମାନେ ଆକର୍ଷିତ ହୁଅନ୍ତି।
ଉପସଂହାର
ଫ୍ଲାମିଙ୍ଗୋ କେବଳ ଗୋଟିଏ ପକ୍ଷୀ ନୁହେଁ, ସେମାନେ ପ୍ରକୃତିର ରୂପ, ସୁନ୍ଦରତା ଓ ସମତାର ପ୍ରତୀକ। ସେମାନଙ୍କର ଉପସ୍ଥିତି ପ୍ରକୃତିକୁ ସୁନ୍ଦର କରିବା ସହିତ, ଜଳାଶୟର ପରିବେଶୀୟ ସମତାକୁ ମଧ୍ୟ ରକ୍ଷା କରେ। ତେଣୁ, ପ୍ରକୃତିର ଏହି ଗୋଲାପୀ ଅତିଥିଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା କରିବା, ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କର ଦାୟିତ୍ୱ।
About the Author
