ଡାଇବେଟିସ୍ ଆଜିର ଯୁଗରେ ଏକ ଭୟାନକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟା ଭାବେ ଉଭା ହୋଇଛି। ଭାରତରେ ମଧ୍ୟ ରୋଗୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଏହାର ମୂଳ କାରଣଗୁଡ଼ିକୁ ଜାଣିବା ଏବଂ ସଚେତନ ହେବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ।
୧. ଅସ୍ୱାଭାବିକ ଜୀବନଚର୍ଯ୍ୟା
- ଅସନ୍ତୁଳିତ ଖାଦ୍ୟାଭ୍ୟାସ : ଅଧିକ ମିଠା, ତେଲ-ମସଲା ଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ, ପ୍ରୋସେସ୍ଡ ଫୁଡ୍ ଏବଂ କାର୍ବୋହାଇଡ୍ରେଟ୍ (ଚାଉଳ, ରୁଟି)ର ଅତ୍ୟଧିକ ସେବନ।
- ଶାରୀରିକ କ୍ରିୟାହୀନତା : ଏକାବେଳକେ ବସିବା, ଚାଲିବା, ବ୍ୟାୟାମ କରିବାରେ ଅଳସୁଆପଣ।
- ମୋଟାପଣ : ବିଶେଷକରି ପେଟ ଓ କମରର ଚର୍ବି ଜମା ହେବା (Obesity)।
୨. ଜେନେଟିକ୍ କାରଣ
- ପାରିବାରିକ ଇତିହାସ (ମାତାପିତା କିମ୍ବା ନିକଟତମ ଆତ୍ମୀୟଙ୍କୁ ଡାଇବେଟିସ୍ ଥିଲେ ବିପଦ ୨-୬ ଗୁଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଏ)।
- ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ଶରୀର ଖାଦ୍ୟ ହଜମ କରିବାର ପ୍ରକ୍ରିୟା (Insulin Resistance) ଅନ୍ୟ ଜାତି ତୁଳନାରେ ଅଧିକ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ।
୩. ବୟସ ଓ ଲିଙ୍ଗ
- ୪୫ ବର୍ଷ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ବୟସ୍କମାନଙ୍କର ବିପଦ ଅଧିକ।
- ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ଡାଇବେଟିସ୍ (Gestational Diabetes) ହୋଇଥିବା ମହିଳାମାନଙ୍କର ପରବର୍ତ୍ତୀ ଜୀବନରେ ଟାଇପ୍-୨ ଡାଇବେଟିସ୍ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଥାଏ।
୪. ଅନ୍ୟ ରୋଗର ପ୍ରଭାବ
- ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ (Hypertension)
- ଅସ୍ୱାଭାବିକ କୋଲେଷ୍ଟେରଲ୍ ସ୍ତର
- PCOS (ମହିଳାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ)
- ହୃଦରୋଗର ଇତିହାସ
୫. ପରିବେଶଗତ କାରକ
- ଅତ୍ୟଧିକ ମାନସିକ ଚାପ
- ଅପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଶୟନ
- ଧୂମପାନ ଏବଂ ମଦ୍ୟପାନ
- ପରିବେଶ ଦୂଷଣ ଏବଂ ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥର ପ୍ରଭାବ
ସଚେତନତାର ଆବଶ୍ୟକତା
ଉପରୋକ୍ତ କାରଣଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଅନେକ ଆମେ ନିଜେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିପାରିବା। ନିୟମିତ ବ୍ୟାୟାମ, ସମତୁଲ ଖାଦ୍ୟ, ଓଜନ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଏବଂ ତନାହିଁ ପରୀକ୍ଷା ମାଧ୍ୟମରେ ଡାଇବେଟିସ୍କୁ ୮୦% ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରୋକିହେବ। ଯେଉଁମାନଙ୍କର ପାରିବାରିକ ଇତିହାସ ଅଛି, ସେମାନେ ବାର୍ଷିକ ରକ୍ତ ଶର୍କରା ପରୀକ୍ଷା (HbA1c) କରାଇ ସତର୍କ ରହିବା ଜରୁରୀ।
“ଡାଇବେଟିସ୍ କେବଳ ମିଠା ଖାଇଲେ ହୁଏ ନାହିଁ, ଏହା ଏକ ଜଟିଳ ଜୀବନଚର୍ଯ୍ୟା ରୋଗ। ସଠିକ୍ ଜ୍ଞାନ ଓ ସଚେତନତା ହେଉଛି ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ପ୍ରତିଷେଧକ।”
- ଡା. ସୁବ୍ରତ ମହାପାତ୍ର, ଏଣ୍ଡୋକ୍ରାଇନୋଲୋଜିଷ୍ଟ
ଆସନ୍ତୁ, ଆମେ ସମସ୍ତେ ସୁସ୍ଥ ଜୀବନଶୈଳୀ ଅବଲମ୍ବନ କରି ଏହି ମୌନ ମାରାତ୍ମକ ରୋଗରୁ ନିଜକୁ ଓ ପରିବାରକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବା!
About the Author
