ଇୟୁପ୍ଲେକ୍ଟେଲା: ସମୁଦ୍ରରୁ ପ୍ରେମର ପ୍ରତୀକ

ପ୍ରସ୍ତାବନା

ପୃଥିବୀର ସମୁଦ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଅନେକ ଅଜଣା ଓ ଚମତ୍କାରୀ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କର ନିବାସ। ସେଥିରେ “ଇୟୁପ୍ଲେକ୍ଟେଲା (Euplectella aspergillum)”, ଯାହାକୁ ସାଧାରଣତଃ “Venus Flower ବାସ୍କେଟ” ବୋଲି କୁହାଯାଏ, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ଅଦ୍ଭୁତ ଉଦାହରଣ। ଏହା କେବଳ ସମୁଦ୍ରୀୟ ସ୍ପଞ୍ଜ ହେଲେ ମଧ୍ୟ, ତାହାର ସୁନ୍ଦର କାଚ ସଦୃଶ ଶରୀର, ସହଜୀବୀ ସମ୍ପର୍କ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ମୂଲ୍ୟରେ ଅନନ୍ୟ।

ଇୟୁପ୍ଲେକ୍ଟେଲାର ଜୀବନ

ଇୟୁପ୍ଲେକ୍ଟେଲା ସାଧାରଣତଃ 100–1000 ମିଟର ଗଭୀର ସମୁଦ୍ର ତଳରେ ବସ୍ତାନ୍ତର କରେ।

* ଦେହର ଗଠନ :– ଏହାର ଦେହ ସିଲିକା ଦ୍ୱାରା ଗଠିତ, ଯାହା ଜାଲିଆକାର ଗୃହ ସଦୃଶ ଦେଖାଯାଏ।

* ବିକାଶ :– ସମୁଦ୍ରରେ ପୋଷକତତ୍ୱ ଗୁଡ଼ିକୁ ଫିଲ୍ଟର କରି ବଞ୍ଚିଥାଏ।

* ଆୟୁ :– ଅନ୍ୟ ସ୍ପଞ୍ଜମାନଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଏହାର ଆୟୁଷ୍ୟ ଅଧିକ, କେତେକ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏବଂ କେତେକ ଦଶକ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବଞ୍ଚି ରୁହନ୍ତି।

ସହଜୀବୀ ସମ୍ପର୍କ (Symbiosis)

ଇୟୁପ୍ଲେକ୍ଟେଲାର ଏକ ବିଶେଷ ଗୁଣ ହେଉଛି ଏହାର “ସହଜୀବୀ ସମ୍ପର୍କ”।

* ଚିଙ୍ଗୁଡ଼ି (Shrimp) ସହିତ ସହଜୀବନ – ଏହାର ମଧ୍ୟଭାଗରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଛୋଟ ଏକ ଜୋଡ଼ି ଚିଙ୍ଗୁଡ଼ି (ପୁରୁଷ ଓ ସ୍ତ୍ରୀ) ରହିଥାଏ। ସେମାନେ ସ୍ପଞ୍ଜର ଭିତରେ ପ୍ରବେଶ କରିଲେ ପୁଣି ବାହାରି ପାରନ୍ତି ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ସେଥିରେ ସାରା ଜୀବନ ବିତାୟନ କରନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରେମମୟ ଜୀବନ ଇୟୁପ୍ଲେକ୍ଟେଲା ଶରୀର ମଧ୍ୟରେ ବିତୁଥିବାରୁ, ଜାପାନରେ ଏହାକୁ ପ୍ରେମର ପ୍ରତୀକ ବୋଲି ମାନାଯାଏ|

* ପରସ୍ପର ସହାୟତା – ଚିଙ୍ଗୁଡ଼ିମାନେ ସ୍ପଞ୍ଜକୁ ପରିଷ୍କାର କରନ୍ତି, ଓ ସ୍ପଞ୍ଜ ସେମାନଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଓ ଆଶ୍ରୟ ଦେଇଥାଏ। ଏହି ସମ୍ପର୍କ ପ୍ରକୃତିରେ “ଶାଶ୍ୱତ ସହଯୋଗ ଓ ସହବାସର ପ୍ରତୀକ”।

ଜାପାନୀୟ ବିବାହରେ ଇୟୁପ୍ଲେକ୍ଟେଲାର ମହତ୍ତ୍ୱ

ଜାପାନରେ ଇୟୁପ୍ଲେକ୍ଟେଲାକୁ “ବିବାହ ଉପହାର” (wedding gift) ଭାବରେ ଦିଆଯାଏ।

* ପ୍ରେମର ପ୍ରତୀକ – ଯେପରିକି ଦୁଇଟି ଚିଙ୍ଗୁଡ଼ି ଯୋଡି ସାରାଜୀବନ ପ୍ରେମର ସହ ବାସବାସ କରିଥାନ୍ତି , ସେପରିକି ବିବାହିତ ଦମ୍ପତିଙ୍କର ଶାଶ୍ୱତ ସାଙ୍ଗତ୍ୟକୁ ପ୍ରତୀକିତ କରେ।

* ପବିତ୍ରତା ଓ ଦୀର୍ଘାୟୁ – ସ୍ପଞ୍ଜର କାଚସଦୃଶ ସୁନ୍ଦରତାକୁ ପବିତ୍ରତାର ଚିହ୍ନ ଭାବରେ ଓ ଏହାର ଦୀର୍ଘାୟୁକୁ ସୁଖୀ ବିବାହୀତ ଜୀବନର ପ୍ରତୀକ ଭାବେ ମନାଯାଏ।

* ସଂସ୍କୃତିକ ପରମ୍ପରା – ପରମ୍ପରାଗତ ଭାବରେ ଜାପାନୀୟ ବିବାହରେ ଇୟୁପ୍ଲେକ୍ଟେଲାକୁ “Venus Flower Basket ” ଭାବରେ ଦମ୍ପତିଙ୍କୁ ଉପହାର ଦେବାର ରୀତି ଅଛି।

ପ୍ରକୃତିରୁ ଶିକ୍ଷା

ଇୟୁପ୍ଲେକ୍ଟେଲା ଆମକୁ କେବଳ ବିଜ୍ଞାନୀୟ ଅଦ୍ଭୁତତା ନୁହେଁ, ଜୀବନର ଦାର୍ଶନିକ ଶିକ୍ଷା ମଧ୍ୟ ଦିଏ।

1. ସହବାସର ମହତ୍ତ୍ୱ – ପରସ୍ପର ସହାୟତା ଓ ସହଯୋଗରେ ଜୀବନକୁ ସୁନ୍ଦର କରିବା।

2. ଶାଶ୍ୱତ ପ୍ରେମ – ସମୁଦ୍ର ତଳରେ ଥିବା ଏହି ଚିଙ୍ଗୁଡ଼ି ଜୋଡ଼ି ପରି, ଜୀବନରେ ଭରସା ଓ ସହଭାଗୀତାର ଗୁରୁତ୍ୱ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଅଧିକ ଅଟେ।

3. ସୁନ୍ଦରତା ଓ ସ୍ଥାୟୀତ୍ୱ – କାଚସଦୃଶ ଶରୀର , ସମ୍ପର୍କରେ ସୁନ୍ଦରତା ଓ ମଜବୁତିର ସମନ୍ୱୟ।

ସମାପନା

ଇୟୁପ୍ଲେକ୍ଟେଲା ପ୍ରକୃତିର ଗୋଟିଏ “ଅଲୌକିକ ଉପହାର”। ଏହା କେବଳ ସମୁଦ୍ରୀୟ ପ୍ରାଣୀ ନୁହେଁ, ବରଂ “ଶାଶ୍ୱତ ପ୍ରେମ, ସହଯୋଗ ଓ ପବିତ୍ର ସମ୍ପର୍କର ଚିହ୍ନ”। ତେଣୁ ଜାପାନୀୟ ସଂସ୍କୃତିରେ ବିବାହ ସମୟରେ ଇୟୁପ୍ଲେକ୍ଟେଲାକୁ ଉପହାର ଦେବାର ପରମ୍ପରା କେବଳ ସୁନ୍ଦରତାର ପ୍ରଶଂସା ନୁହେଁ, ବରଂ “ସୁଖୀ ଓ ଶାଶ୍ୱତ ଦାମ୍ପତ୍ୟ ଜୀବନର ଆଶୀର୍ବାଦ”।